Actueel
19 december 2023
Meer aandacht voor toestemming van kwetsbare patiënten door onderzoek in eigen apotheek
‘We zijn een heel eind met het verzamelen van toestemmingen binnen ons patiëntenbestand. Met de ene vestiging zitten we vlak onder het landelijk gemiddelde, met de andere daarboven. We zien duidelijk het belang van het vragen van toestemming voor gegevensuitwisseling en goede zorg. Zo hoeft bij een opname het ziekenhuis ons steeds minder vaak te bellen, dat scheelt hen én ons tijd. Maar specifiek aan kwetsbaren toestemming vragen – daaraan had ik nog niet gedacht. Een heel goed idee.’
Aan het woord is Ellemieke Schreuder, apotheker binnen de Service Apotheken De Goede en Reuver. Met haar beide teams is ze aan de slag gegaan met de query (zoekopdracht) die VZVZ aan het kwaliteitsmanagementsysteem (kms) heeft toegevoegd. Deze query helpt bij het traceren van kwetsbare patiënten aan wie nog geen toestemming voor gegevensuitwisseling is gevraagd. ‘In oktober heb ik de query gedraaid, de nulmeting. In februari draai ik hem nogmaals. Ik ben heel benieuwd wat onze acties in de tussentijd opleveren, ik hoop op een motiverend resultaat. De gekleurde query-indicator in het kms houdt je intussen bewust of je de zoekopdracht hebt afgehandeld.’
Teams direct aan de slag
Ze vertelt dat het haar in de nulmeting verbaasde dat een aantal weekrolgebruikers geen toestemming had gegeven. ‘Gek, denk je dan. Want de meeste van deze patiënten zie je juist elke twee weken. En in het algemeen geeft iedereen toestemming. Maar het bleek dat het voornamelijk om mensen ging die waren overgestapt van een andere apotheek. Aan de balie heeft iemand dan gezegd dat hij al weet hoe de rol werkt. Dan vergeten wij kennelijk de toestemmingsvraag te stellen.’
Ellemieke stelt dat de query in het kms het inzicht in de toestemmingen én de aandacht ervoor verhoogt. ‘Hoewel de teams al actief waren op dit punt, is hun enthousiasme toegenomen. We bespreken samen wat we met de uitkomsten doen en hoe. Mijn team zit vol ideeën hoe ze het aan willen pakken: “Heb je namen van patiënten, dan ga ik meteen aan de slag.”.’
|
Samen zorgen voor kwetsbaren Voor kwetsbare patiënten is toestemming extra belangrijk: zij hebben een grotere kans in een acute situatie of bij een andere dan de eigen apotheek terecht te komen. Service Apotheek heeft daarom samen met VZVZ nagedacht hoe samen het toestemmingspercentage binnen deze groep te verhogen. Inmiddels is een flink deel van de Service Apotheken actief bezig het aantal toestemmingen voor uitwisseling van medische gegevens onder kwetsbare patiënten omhoog te brengen. VZVZ heeft daarvoor in samenwerking met leveranciers een query ontwikkeld die apotheken kunnen draaien om die patiënten te traceren. Binnen het kwaliteitsmanagementsysteem van Service Apotheek is de query toegevoegd als indicator. Hij ziet eruit als een groen bolletje dat met de tijd verandert in oranje en rood als de apotheek de zoekopdracht niet draait. |
Wat is kwetsbaar?
Vraag je Ellemieke naar de definitie van ‘kwetsbaar’ dan noemt ze patiënten met een weekrol als eerste, want zij hebben die rol werkelijk nodig om hun medicijnen correct te gebruiken. Vervolgens de mensen met veel medicatie, dan patiënten die gebruik maken van de herhaalservice. Daarna de patiënten van tachtig jaar en ouder. ‘Maar je hebt natuurlijk fitte negentigplussers en kwetsbare zestigers.’
De volgorde waarin zij de kwetsbare patiënten nu wil gaan benaderen volgt precies die hierboven: eerst de weekrolgebruikers, dan de polyfarmacie-patiënten, vervolgens de herhaalservice en tenslotte de tachtigplussers. ‘Maar die laatste groep is erg groot en die zien we niet allemaal zo vaak. Ik weet nog niet hoe we dat moeten aanpakken, dat wordt een uitdaging.’
Leren van elkaars ervaringen
Ellemieke heeft zich zelfstandig kunnen redden met de informatie die beschikbaar was toen ze de query de eerste keer draaide. Denkend aan bijvoorbeeld de grote groep tachtigplussers zou ze het fijn vinden ook ervaringen en tips van collega-apothekers te horen: hoe hebben zij het aangepakt, waar liepen zij tegenaan, hoe losten ze dat op? VZVZ gaat een coördinerende rol vervullen in het van elkaar leren.
Haar eigen tips? ‘Begin met laaghangend fruit en houd het behapbaar. Die patiënten met een weekrol vind ik een goed startpunt voor onszelf: je ziet de meesten regelmatig én het zijn vaak de meest kwetsbaren.’
Trots op haar team omdat het op deze manier een bijdrage levert aan betere zorg aan kwetsbare patiënten is Ellemieke zeker. Maar ze vindt ook dat het erbij hoort. ‘Ik ben blij met deze focus, het is goed stil te staan bij wat en wie je misschien mist. Ook zie ik dat we weer bij iedereen scherper zijn op de toestemmingsvraag. En ik vind het vooral fijn dat de teams er zo enthousiast mee aan de slag willen.’
Verder lezen?
VZVZ heeft een speciale uitgebreide pagina over dit onderwerp: https://www.aorta-lsp.nl/voor-wie/farmacie/toestemming-bij-kwetsbare-patientgroepen, inclusief tips en contactgegevens voor nadere informatie.
