Actueel
10 november 2023
Ja, ik wil een terugblik op de VZVZ-dag 2023
“Ja, ik wil storm Ciarán trotseren om de VZVZ-dag niet te missen!”, dat moeten ruim 190 mensen donderdagochtend gedacht hebben toen ze de auto instapten richting Kamerik. Het stormachtige weer was 2 november duidelijk geen reden om onze relatiedag over het belang van toestemming te missen. En terecht: we kijken terug op een mooie dag, met enthousiaste deelnemers, inspirerende sprekers met persoonlijke, aangrijpende drijfveren, de lancering van een campagne en interessante kennissessies.
Het geven van toestemming voor het uitwisselen van medische gegevens is cruciaal in de zorg. Zonder toestemming is er geen gegevensuitwisseling mogelijk. Maar die toestemming kan alleen gegeven worden op basis van vertrouwen, lichtte VZVZ-bestuurder Adriaan Blankenstein het thema van de dag toe.
“Het gaat om iets wat heel dichtbij je staat: je medische gegevens. En die in vertrouwen geven aan een ander, bijvoorbeeld je zorgverlener. Dat die erover mag beslissen, het mag gebruiken en delen met een ander; die ook belangrijk voor je zijn. Het is dus niet alleen ja zeggen, ook vertrouwen geven aan anderen en daar waarborgen voor inrichten.”
Dat goede zorg en gegevensuitwisseling hand-in-hand gaan is voor Blankenstein een uitgemaakte zaak, maar afgelopen jaar ervaarde hij zelf hoe belangrijk het is toen hij zelf met zorg in aanraking kwam. “In die medische molen ondervond ik aan den lijve hoe medische data van mij wel of niet beschikbaar waren en hoe daar mee om werd gegaan”, vertelt hij tijdens de aftrap van de dag openhartig in gesprek met dagvoorzitter Tom van ’t Hek.
Zo verliepen doorverwijzingen en het contact tussen verschillende zorgaanbieders soepel, maar werd door elke arts of verpleegkundige gevraagd of Blankenstein zijn medicatie mee wilde nemen. Overbodig, stelt de bestuurder, want daar is Volgjezorg voor. Wel leidde deze beroepsdeformatie tot inspirerende gesprekken.
“De techniek is al ver, er kan al veel. Maar er mee omgaan, daar moeten we wel een zetje aan geven. Het eenvoudiger maken voor de zorgverlener, ik denk dat we daar heel veel energie aan moeten leveren en dan helpt toestemming.”
Vertrouwen en het belang van toestemming staan ook centraal bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Maar daar is ook nog werk aan de winkel. Een met moet daarvoor niet alleen vertrouwen hebben in bijvoorbeeld de ICT, maar ook de overheid, vertelde Abigail Norville, plaatsvervangend secretaris-generaal van VWS.
“Maar als ik één droom heb, is het dat alle Nederlanders nagedacht hebben over hoe zij willen dat hun gegevens gedeeld worden.” Daarom is VWS deze week met een bewustwordingscampagne gestart over het belang van toestemming geven voor het delen van medische gegevens.
Onder de slogan “Wij zorgen voor jou, zorg jij voor toestemming?" vertellen diverse zorgverleners de komende weken waarom het specifiek voor hen van belang is dat de medicatiegegevens van een patiënt kunnen worden ingezien. De radiocommercial van apotheker Pieter ging dan ook in première op onze relatiedag. “We willen hiermee een zaadje planten en mensen aan het denken zetten. Want burgers kunnen de eigen regie pakken en keuzes maken.”
Het vastleggen van die keuzes kan in een online toestemmingsvoorziening zoals Mitz. Op dit moment hebben de eerste softwareleveranciers van huisarts- en apotheekinformatiesystemen Mitz ingebouwd, dat betekent dat binnenkort de eerste zorgaanbieders Mitz gebruiken.
Reden genoeg om op hen op de VZVZ-dag het podium te geven met een update over de laatste stand van zaken. “We hebben één doel”, vertelt Martijn Mallie, projectmanager van Mitz. “En dat is deze implementatie tot een succes maken, zodat we de patiënt in regie kunnen brengen: die kan bepalen welke gegevens wel en niet beschikbaar worden.”
Om dat doel te bereiken is onder andere de stichting Gemeenschappelijke Voorzieningen voor Zorgcommunicatie opgericht, waaronder Mitz valt. Bestuurder Clémence Ross-van Dorp vertelde waarom deze stichting nodig is en wat haar persoonlijke drijfveer is. Bekijk haar verhaal in deze video.
Sportpsycholoog Rico Schuijers was uitgenodigd om de verbinding te leggen tussen presteren in de sport en in de wereld van medische gegevensuitwisseling. De sport- en prestatiepsycholoog van Olympische sporters is ook werkzaam in andere branches zoals politie, brandweer, zorg, onderwijs en bedrijfsleven. Hij gaf een interactieve lezing vol kleine opdrachten en oefeningen, die de aanwezigen aan het denken zetten over hoe je door motivatie, spanning, concentratie en zelfvertrouwen je mentale kracht kan vergroten.
Kennissessies
Na de lunch door met kennissessies. In kleine groepen kwamen we meer te weten over over de Europese infrastructuur voor uitwisseling Piëzo, het Uitwisselingskompas, architectuurvisie en validatie als middel om interoperabiliteit in productie te bereiken.
De sessies leverden veel interactie en discussie op. Zo stonden we met Menno Gmelig Meijling onder andere stil bij ervaringen met Europese zorgaanbieders. “Ik werd heel goed geholpen, maar je krijgt veel sneller heftige medicatie”, deelde een van de aanwezigen een ervaring uit Frankrijk. Een ander had juist een tegenovergestelde ervaring in Spanje: “Een slechte ervaring, ik kreeg daar te lichte medicatie.”.
De reden? Grote verschillen tussen zorgsystemen. Uiteraard kwam ook hier de vertrouwenskwestie ter sprake: “Hoe weet ik dat ik de arts in het buitenland kan vertrouwen om goed met mijn gegevens om te gaan?” “In het buitenland werkt dit op een soortgelijke manier als in Nederland”, legde Gmelig Meijling uit. “Er zijn regelgeving en processen in gericht. Hierop wordt ge-audit, een proces dat elke 2 à 3 jaar wordt herhaald.”
Ook de gezamenlijke sessie van VZVZ, VWS en Nuts over het Landelijke Vertrouwensstelsel (LVS) werd gewaardeerd. "Vertrouwen in elkaar lukt alleen als je met elkaar in gesprek bent en blijft", stelt Pieter van Gemeren. "Vandaar dat we er nu voor hebben gekozen met elkaar op het podium te staan."
Het laatste woord was aan Adriaan Blankenstein, die samen met de dagvoorzitter trots kon terugblikken op een geslaagde dag. Met als klap op de vuurpijl een humoristische afsluiting door cabaretier Tom Sligting, die je hier kan terugkijken.
